Wypadek motocyklisty i amputacja urazowa. Postępowanie i opatrywanie.

Jarosław, środa, 8 maja 2019 około godz.13:00. Ulicą Jana Pawła II na swojej ukochanej żółto-czarnej Hondzie CBR jedzie Piotr. Nie wiemy czy i dokąd się spieszył. Wiemy jednak, że z naprzeciwka niepozornym srebrnym Smartem podróżuje 82 letni kierowca. Nieszczęście sprawiło, że kolejnym manewrem jaki kierowca nietypowego „malucha” wykona na najbliższym skrzyżowaniu będzie lewoskręt. Niestety skręcając w lewo wymusza on pierwszeństwo na motocykliście Piotrze. Ten próbując uniknąć kolizji kładzie swoją maszynę. Każdy, kto prowadził motocykl wie, że taki manewr to ostateczność. Piotr przez kilkadziesiąt metrów sunie po asfalcie obok swojej Hondy.

Uwaga: Materiał drastyczny

Gdybyśmy na tym etapie zakończyli tę historię, to najprawdopodobniej nasz kolega motocyklista skończyłby tą przykrą przygodę na kilku siniakach, może kilku otarciach, porysowanym motocyklu i plamie na honorze. Jednak los sprawił, że na jego drodze stanął znak drogowy. Suma energii i prędkości z jaką się poruszał sprawia, że jego podudzie oddziela się od reszty ciała w wyniku kontaktu ze stalowym słupem.

W tym właśnie momencie zaczyna tykać zegar. Niebłagalnie płynący czas jest w tej chwili największym przeciwnikiem Piotra. W pierwszych chwilach można odnieść wrażenie że świat zamarł, jakby Piotr znalazł się pośrodku pustkowia. Z niedowierzaniem patrzymy na kolejne, upływające sekundy. Jedno jest pewne. Piotr krwawi i z pewnością można powiedzieć, że jest to masywny krwotok. Z każdą chwilą, wraz z kolejnymi mililitrami, dość szybko zaczęło uciekać z niego życie.

Normalnie nasze działania były by oparte na klasycznym schemacie ABC, jednak w takim przypadku najbardziej właściwym postępowaniem będzie zastosowanie protokołu CABC

C – control massive hemorrhage (opanuj masywny krwotok)
A – airway (sprawdź drożność dróg oddechowych)
B – breathing (sprawdź oddech)
C – circulation (sprawdź oznaki krążenia)

Nasz bohater dalej leży sam. Widzimy przejeżdżające samochody, ktoś pojawia się przy dystrybutorze. Nikt nie reaguje, czas leci… Jednak w 24 sekundzie od zdarzenia pojawia się dwóch mężczyzn. Sposób w jaki działają powinien być przykładem dla nas wszystkich.

Pierwszy z nich (w kurtce) wychodzi naprzeciw nadjeżdżającym pojazdom podnosząc wysoko jedną rękę, aby zatrzymać ruch i zadbać o bezpieczeństwo. W drugiej dłoni trzyma telefon, najpewniej wzywa już służby, prawdopodobnie wybrał numer 112.

Jego kolega (w czapce z daszkiem) jest już przy poszkodowanym, najwyraźniej dobiegając do Piotra ocenił prawidłowo sytuację i wyjął pasek ze spodni. Zaczął postępowanie od tego co powinien, czyli naszego C – control massive hemorrhage (opanuj masywny krwotok).

Przytomnie, wyraźnie wzywa dodatkowe osoby do pomocy. Zdaje sobie sprawę, że w takiej sytuacji każda para pomocnych rąk może być na wagę złota. Zdecydował, że wykona improwizowaną opaskę uciskową z paska od spodni, która trafia na udo Piotra w 35 sekundzie od zdarzenia. Podbiegają kolejne osoby. Widać, że oceniają sytuację. Poszkodowany się porusza, tzn. jest przytomny. W takiej sytuacji jego A – airway oraz B – breathing i C – circulation na tą chwilę są dalej zachowane.

Mężczyzna w czapce wyraźnie wkłada ogromny wysiłek próbując zatamować krwotok. W 50 sekundzie pojawia się młody mężczyzna w brązowych spodniach z kolejnym paskiem. Druga improwizowana opaska uciskowa trafia na udo Piotra. To prawdopodobnie uratowało życie motocyklisty. W tym momencie nagranie się kończy.

Gdybym mógł, to tym trzem mężczyznom z zaszczytem uścisnąłbym ręce i serdecznie pogratulował postawy i według mnie powinien zrobić to sam prezydent RP. Uratowali człowieka.

Czy można było zrobić coś lepiej?

O ile działanie przygodnych ratowników wygląda na całkiem dobrze skoordynowane, kilka czynności można było wykonać nieco lepiej.

1. Tamowanie krwotoku w czasie przygotowania opatrunku uciskowego, ewentualnie improwizowanej opaski uciskowej, poprzez uciśnięcie kolanem ratownika tętnicy udowej czyli głównej arterii naszej kończyny dolnej, w okolicy pachwiny po stronie urazu. Jest to technika zapożyczona z medycyny pola walki, jednak wydaje się być na tyle nieskomplikowana, że śmiało można zastosować ją w warunkach cywilnych.

2. Jeśli to możliwe, w przypadku amputacji krwawienie należy zabezpieczyć poprzez zastosowanie jałowego i wilgotnego opatrunku uciskowego bezpośrednio na kikut, a następnie owinąć go ciasno bandażem elastycznym, z równomiernie ułożonym naciskiem. Taki opatrunek powinien być skuteczny w większości sytuacji, jednak należy pamiętać, że im bliżej do tułowia poszkodowanego będzie znajdowała się rana, tym krwawienie będzie trudniejsze do opanowania. W takiej sytuacji zasadne będzie zastosowanie opaski uciskowej.

3. Gdy zdecydujemy o zastosowaniu improwizowanej opaski uciskowej, powinna ona mieć określoną konstrukcję, powinna być wykonana z materiału o szerokości co najmniej 5 cm. Zakładana powyżej rany wg zasady „High and Tight” czyli wysoko na kończynie i ciasno. Należy zanotować dokładną godzinę zastosowanie takiej opaski i przekazać tę informację członkom Zespołu Ratownictwa Medycznego.

Według badania „Role of the Windlass in Improvised Tourniquet Use on a Manikin Hemorrhage Model” zastosowanie opaski z tzw. krępulcem lub kołowrotem wiązało się ze znacznie lepszymi wynikami w tamowaniu masywnego krwawienia w porównaniu do opaski uciskowej wykonanej ze zwykłego paska przewleczonego przez sprzączkę.

4. Aby odpowiednio zabezpieczyć fragment ciała poszkodowanego, należy oczyścić go w miarę możliwości, owinąć jałową gazą i umieścić w suchym, szczelnym plastikowym worku. Jeżeli dostępny jest lód, uprzednio zabezpieczoną kończynę umieszcza się w pojemniku lub kolejnym worku, który wypełnia się wodą i lodem.

5. Na podstawie nagrania nie jesteśmy wstanie ocenić dalszego postępowania naszych bohaterów, jednak należy wspomnieć jeszcze, że każdy poszkodowany, który doznał tak traumatycznego urazu powinien mieć zapewniony komfort termiczny, aby nie doprowadzić do wychłodzenia jego organizmu, co bezpośrednio wpływa na szanse na przetrwanie. Z tego powodu niezależnie od zewnętrznych warunków atmosferycznych poszkodowanego należy dokładnie przykryć i odizolować od podłoża.

Hypothermia as a predictor for mortality in trauma patients at admittance to the Intensive Care Unit 

Jeżeli chcesz dowiedzieć się jak postępować podczas wypadku komunikacyjnego i jak między innymi radzić sobie z sytuacją nagłą, taką jak na filmie z Piotrem, zapraszamy na nasze coroczne, bezpłatne szkolenia „Bezpieczny i Motopomocny motocyklista”

Znajomi Piotra prowadzą zbiórkę pieniężną na leczenie i przyszłą rehabilitację. Tutaj można przekazać kilka złotych.